काठमाडौं | पछिल्ला केही दशकदेखि दक्षिण कोरिया नेपाली युवाहरूको लागि आकर्षक रोजगार गन्तव्यका रूपमा उदाउँदै आएको छ। यो तथ्य रोजगारीका लागि अनिवार्य भाषा परीक्षामा सहभागी हुने नेपाली युवाको बढ्दो संख्याले पुष्टि गर्दछ।
सन् २००८ देखि दक्षिण कोरियाले इपिएस (रोजगार अनुमति प्रणाली) मार्फत नेपाली श्रमिकहरूलाई रोजगारीका लागि लैजाँदै आएको छ। हालसम्म ९ लाख १९ हजार ६३१ युवाले कोरियन भाषा परीक्षाका लागि आवेदन दिएका छन्। सन् २०२४ का लागि मात्रै १ लाख ९९ हजार ११३ जनाले आवेदन दिएका थिए, जुन हालसम्मकै उच्च संख्या हो।
प्रमुख तथ्याङ्कहरू:
- हालसम्म ५ लाख ४८ हजार ७७१ जना भाषा परीक्षामा सहभागी भएका छन्।
- १ लाख ५ हजार ५४४ नेपालीले इपिएस मार्फत दक्षिण कोरियामा रोजगारी पाएका छन्।
- सन् २०२३ मा नेपाल सबैभन्दा बढी कामदार पठाउने मुलुक बन्यो, १९ हजार ६८९ नेपाली श्रमिक कोरिया गए।
इपिएस कोरिया शाखाका अनुसार हालसम्म ९८ हजार ३१० पुरुष र ७ हजार २४३ महिलाले दक्षिण कोरियामा रोजगारी पाएका छन्। सुरुमा कृषि, पशुपालन र उत्पादन क्षेत्रमा सीमित रहेको कार्यक्रम अब पानीजहाज निर्माण क्षेत्रमा विस्तार भएको छ र वन तथा सेवा क्षेत्रमा पनि विस्तार हुने योजना छ।
चुनौती र अवसरहरू:
भाषा परीक्षा उत्तीर्ण गरेर रोस्टरमा रहेका सबै युवालाई रोजगारी दिलाउन चुनौती देखिएको छ। सन् २०२२ देखि हालसम्म ४२ हजार ५९ जना रोस्टरमा रहेकामध्ये १८ हजार २० जना मात्र रोजगारदाताको छनोटमा परेका छन्। बाँकी २४ हजार ३९ जना अझै पनि छनोटको प्रतीक्षामा छन्।
इपिएस शाखाका प्रमुख मैयाँ कँडेलका अनुसार, भाषा परीक्षाको वार्षिक कार्यतालिका अनुमानयोग्य बनाउनुपर्ने र परीक्षा उत्तीर्ण र रोजगारी पाउनेको संख्याबीच सामञ्जस्यता ल्याउन कूटनीतिक पहल गर्नुपर्ने आवश्यकता छ।
इपिएस कार्यक्रमबारे:
- सन् २००७ मा नेपाल र दक्षिण कोरियाबीच मन्त्रीस्तरीय सम्झौता भएको थियो।
- यो सम्झौता हरेक दुई वर्षमा नवीकरण हुन्छ, पछिल्लो पटक सन् २०२२ मा नवीकरण भएको थियो।
- हाल करिब ५० हजार नेपाली श्रमिक दक्षिण कोरियामा कार्यरत छन्।
- श्रमिकहरूले ४ वर्ष १० महिनासम्म काम गर्न पाउँछन्, त्यसपछि अनिवार्य स्वदेश फर्कनुपर्छ।
- प्रत्येक श्रमिकले विभिन्न शुल्क र खर्चका लागि करिब १,३५० अमेरिकी डलर तिर्नुपर्छ।
दक्षिण कोरियामा श्रम कानूनको प्रभावकारी कार्यान्वयनका कारण अन्य रोजगार गन्तव्यको तुलनामा नेपालले कम सामाजिक मूल्य चुकाउनु परेको छ र अनधिकृत बसोबास गर्ने नेपालीको संख्या पनि कम छ।
दक्षिण कोरियाको निरन्तर आर्थिक समृद्धिसँगै, इपिएस कार्यक्रमले नेपाली युवाहरूलाई महत्त्वपूर्ण रोजगारीका अवसरहरू प्रदान गरिरहेको छ। तथापि, रोजगार प्राप्तिमा देखिएका चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्दै र उपलब्ध क्षेत्रहरूको दायरा विस्तार गर्दै जानु यस कार्यक्रमको निरन्तर सफलता र दुवै देशको पारस्परिक लाभका लागि महत्त्वपूर्ण हुनेछ।
