धरान | धरान शहरको प्राकृतिक सौन्दर्य र पर्यटकीय आकर्षणको बारेमा धेरैलाई थाहा छ। तर, यही शहरको काखमा लुकेर बसेको एउटा अनमोल रत्न छ जसको बारेमा धेरै धरानवासी समेत अनभिज्ञ छन् – त्यो हो गुराँसेडाँडा।
धरान उपमहानगरपालिका-२० विष्णुपादुकामा रहेको यो गुराँस फुल्ने जङ्गल लामो समयसम्म अज्ञात र अनदेखा थियो। यसको अस्तित्व र महत्वको चर्चा हालैसम्म पनि भएको थिएन। तर, नेपाली कांग्रेस सुनसरी-१ क्षेत्रीय समितिले आयोजना गरेको एक कार्यक्रमले यस क्षेत्रको सुन्दरता र सम्भावनालाई उजागर गर्यो।
वंशिला र महाभारत डाँडा क्षेत्रमा आयोजित लालीगुराँस वृक्षरोपण कार्यक्रमले धेरैलाई आश्चर्यचकित बनायो। यस कार्यक्रममा ६२६ वटा गुराँसका बिरुवा रोपिए। यो क्षेत्र समुद्र सतहदेखि १४०० मिटर माथि रहेकोले यहाँको हावापानी लालीगुराँस फुल्नको लागि उपयुक्त रहेको छ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि कांग्रेस नेता डा. शेखर कोइरालाले धरानको विकट क्षेत्रहरुमा विकासको लागि यस्ता रचनात्मक कदमहरूको आवश्यकता रहेको कुरामा जोड दिए। उनले लालीगुराँस संरक्षण अभियानलाई निरन्तरता दिनुपर्ने आवश्यकता औंल्याए।
गुराँसेडाँडाको अर्को आकर्षण यहाँबाट देखिने अद्भुत दृश्य हो। मौसम सफा हुँदा यहाँबाट मकालु र कञ्चनजङ्घा हिमालको मनमोहक दृश्य देख्न सकिन्छ। साथै, महाभारत पर्वत श्रृंखलाका उत्तरी पहाडी जिल्लाहरु र दक्षिणतर्फ धरान बजार, इटहरी, चारकोसे जङ्गल, सर्दु, खर्दु, भेडेटार जस्ता रमणीय स्थलहरुको पानोरामिक दृश्य अवलोकन गर्न सकिन्छ।
यस क्षेत्रमा रैथाने लालीगुराँसको जङ्गल रहेको कुरा स्थानीय जनप्रतिनिधिहरूले पुष्टि गरेका छन्। विष्णुपाउ सामुदायिक वनको वंशिलादेखि महाभारत डाँडा क्षेत्रको जङ्गलमा फागुन र चैत महिनामा गुराँस फुल्ने गर्दछ। यहाँ पाइने गुराँस तेह्रथुमको तिनजुरे मिल्केको भन्दा फरक प्रजातिको रैथाने गुराँस हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ, तर यसको वैज्ञानिक पुष्टि हुन बाँकी छ।
गुराँसेडाँडासम्म पुग्न धरान उपमहानगरपालिका-१७ मङ्गलबारे बजारबाट करिब १४ किलोमिटर यात्रा गर्नुपर्छ। मङ्गलबारेबाट धरान भञ्ज्याङ सात किलोमिटर, भञ्ज्याङबाट विष्णुपादुका मन्दिर दुई किलोमिटर र मन्दिरबाट वंशिला झन्डै छ किलोमिटरको दूरीमा पर्दछ।
स्थानीयवासीको श्रमदान र धरान उपमहानगरपालिकाको चार लाख रुपैयाँको बजेटबाट विष्णुपादुका मन्दिरबाट माथि गाडी चल्न सक्ने पाँच किलोमिटर सडक निर्माण गरिएको छ। तर, यो बाटो अझै पनि जोखिमपूर्ण छ। वर्षायाममा पहिरोको खतरा रहन्छ र ठाउँ-ठाउँमा सडक अवरुद्ध हुने गर्दछ।
वंशिला नजिकै १५०० मिटरको उचाइमा हिमालय ध्यान केन्द्र स्थापना गरिएको छ। यहाँ काठमाडौंको फर्पिङबाट आएका गुरु सोनाम लामाले यस क्षेत्रको मौसम आनन्ददायक र पहाडी भेगको जस्तो रहेको बताएका छन्।
गुराँसेडाँडाको यो अनौठो कथाले धरानको पर्यटन विकासमा नयाँ आयाम थप्ने आशा जगाएको छ। पहिले घाँस दाउरा गर्ने र सिकार खेल्नेबाहेक कोही नपुग्ने यो ठाउँ अब धरानको नयाँ पर्यटकीय गन्तव्य बन्ने सम्भावना बढेको छ। प्राकृतिक सौन्दर्य, हिमालको दृश्य, गुराँसको जङ्गल र शान्त वातावरणले यस क्षेत्रलाई आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकहरूको आकर्षणको केन्द्र बनाउन सक्ने देखिन्छ।
धरानको यो छुपेको रत्नलाई संरक्षण र प्रवर्द्धन गर्न सके यसले स्थानीय अर्थतन्त्रलाई बलियो टेवा पुर्याउनुका साथै नेपालको पर्यटन नक्सामा धरानलाई अझ उच्च स्थानमा राख्न मद्दत गर्नेछ। गुराँसेडाँडाको यो अनौठो कथा धरानको विकासको नयाँ अध्यायको सुरुवात हुनसक्छ।
