जापान | वि.सं. २०८२ साल सुरु हुँदै गर्दा नेपाली समाजले चाखका साथ हेरिरहेको एउटा पक्ष हो—यो वर्षको ग्रह-नक्षत्र र संक्रान्तिको समयअनुसार देश र जनजीवनमा कस्तो असर पर्नेछ त? प्राचीन वैदिक ज्योतिष शास्त्रअनुसार, सूर्यले हरेक महिनाको संक्रान्तिमा एक राशिबाट अर्को राशिमा प्रवेश गर्छ, र यही आधारमा महिनाको सुरुवात कस्तो बारमा भएको छ भन्ने कुराले स्वास्थ्य, कृषि, बजार, राजनीति, मौसम र समाजमा असर पार्ने विश्वास गरिन्छ।
वैशाख महिनाको सुरुवात सोमवारको संक्रान्तिबाट भएको छ। सोमवारलाई सौम्य र चन्द्रग्रहको दिन मानिन्छ। यसले महिनाको प्रारम्भमा वातावरण शान्त, सन्तुलित र तुलनात्मक रुपमा ठिकठाक रहने संकेत गर्छ। तर महिनाको अन्त्यतिर भने अचानक उथलपुथल हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ। घ्यू, तेल, किराना वस्तुहरूको मूल्य बढ्नेछ भने खाद्यान्न केही सस्तो हुने देखिन्छ। वैशाख महिनामा पाँचवटा सोमवार परेकाले विवाह, पूजा, धार्मिक यात्रा र सरकारी कामका लागि यो समय राम्रो मानिएको छ। वैशाखको अक्षय तृतीयामा रोहिणी नक्षत्र परेको छ, जसलाई दान-पुण्य, दीर्घकालीन लगानी, घर निर्माण, वा नयाँ कामको सुरुवातका लागि अति शुभ मानिन्छ। तथापि, यही महिनामा आइतवार परेको औंसीले आकस्मिक दुर्घटना, आँधीहुरी वा रोगको सम्भावना पनि देखिएको छ। दूध, दही र तरकारीजस्ता वस्तुहरू महँगिने प्रक्षेपण गरिएको छ।
जेठ महिनाको संक्रान्ति बुधवार परेको छ। बुधवार व्यापार र संचारसँग सम्बन्धित दिन हो। यस महिनामा खाद्यान्नको तुलनामा घ्यू, तेल, चिनी र किराना सामग्री महँगिनेछ। सूर्यको वृष राशिमा प्रवेशले स्वास्थ्य क्षेत्रमा केही असन्तुलन ल्याउनेछ, विशेषतः भाइरल रोग र छालासम्बन्धी समस्याहरू बढ्न सक्छन्। चतुर्मासको पूर्वतयारी सुरु हुने यो समयमा वर्षा सामान्यभन्दा कम हुने देखिन्छ। महिनाको उत्तरार्धमा हैजा, डेंगु वा अन्य जलजन्य रोगहरू फैलिन सक्छन्। कृषक र साना व्यापारीले सजगता अपनाउनुपर्ने समय हो यो।
असार महिनाको सुरुवात आइतवारको संक्रान्तिबाट हुँदैछ। आइतवारलाई सूर्यको दिन मानिन्छ। यसले असार महिनामा घाम र गर्मी दुवै तीव्र हुने संकेत दिन्छ। अत्यधिक गर्मी र वर्षाले देशको भूगोल अनुसार फरक असर पार्न सक्छ। आर्द्रा नक्षत्रमा सूर्य प्रवेश गर्ने भएकोले यो मनसुन सक्रिय हुने संकेत हो। विशेषगरी असार २२ र २३ मा उच्च वर्षा हुने देखिन्छ, जसले बाढी र पहिरोको जोखिम बढाउनेछ। बजारमा खाद्यान्न महँगिने देखिए तापनि सुनचाँदी सस्तो हुनसक्छ। शेयर बजार स्थिर देखिन्छ। जनस्वास्थ्यका लागि सावधानी अत्यन्तै आवश्यक रहनेछ।
साउन महिनाको संक्रान्ति बिहीवार परेको छ। बिहीवारलाई गुरु ग्रह अर्थात वृहस्पति दिन मानिन्छ। यसले केही सन्तुलित असर दिन सक्ने सम्भावना देखिए पनि सम्पूर्ण रूपमा सकारात्मक भने छैन। पहेँला वस्तुहरू – बेसार, तोरी, मसला – महँगिनेछ भने अन्नको मूल्य केही घट्नसक्छ। तर, दुग्धजन्य उत्पादन र सागसब्जीमा चर्को मूल्यवृद्धि देखिनेछ। १८ देखि २५ गतेसम्म अत्यधिक वर्षा हुने देखिएको छ, जसले बाढी, डुबान र कृषिमा क्षतिको अवस्था निम्त्याउन सक्छ। बालबालिका, वृद्धवर्ग र दीर्घरोगीहरूमा स्वास्थ्यसम्बन्धी जोखिम बढ्ने संकेत छ।
भदौ महिनाको संक्रान्ति आइतवार परेको छ, जसले द्वन्द्व, विवाद र असन्तुलनका संकेत दिन्छ। राजनीतिक वृत्तमा असहमति र नेताबीचको दूरी बढ्नसक्छ। महामारी वा सरुवा रोगको प्रकोप देखिन सक्छ। खाद्यान्न र अन्य आवश्यक वस्तुहरूमा मूल्यवृद्धि हुनेछ, जसले निम्न र मध्यम वर्गको दैनिकी प्रभावित पार्नेछ। कतिपय स्थानहरूमा असमान वितरण र स्थानीय सरकारको व्यवस्थापन क्षमतामाथि प्रश्न उठ्ने अवस्था बन्न सक्छ। मौसम चरम हुनसक्छ – कतै अति वर्षा त कतै खडेरी।
असोज महिनाको संक्रान्ति बुधवार परेको छ। व्यवसाय र बजार क्षेत्रका लागि सकारात्मक देखिए पनि समाजमा अस्थिरता रहने संकेत प्रबल छ। घ्यू, तेल, मसला र पहेँलो तरकारी महँगिनेछ भने लुगाफाटा र सौन्दर्य सामग्रीको मूल्य स्थिर रहनेछ। १० र ११ गतेसम्म सामान्य वर्षा हुने देखिन्छ। व्यापारीहरूको नाफा बढ्नेछ तर सामाजिक स्तरमा जातीय, धार्मिक वा विचारगत तनाव देखिन सक्छ। प्रशासनिक वृत्तमा पनि चलखेल र आन्तरिक असन्तुलन देखिने अनुमान छ।
कात्तिक महिनाको संक्रान्ति शुक्रवार परेको छ। शुक्रवारलाई शुक्र ग्रहको दिन मानेर सौन्दर्य, प्रेम र सन्तुलनसँग जोडिन्छ। तर, यो महिनामा सुनचाँदीको मूल्य बढ्नेछ र नेतृत्व वर्गभित्र मतभेद, सोचको द्वन्द्व र गुटबन्दी तीव्र हुनसक्छ। यो समयमा कृषिमा लगानी सोचविचार गरेर गर्नुपर्छ किनकि मौसमले खासै साथ नदिने देखिन्छ। रुघाखोकी, भाइरल संक्रमणका केसहरू बढ्न सक्छन्।
मङ्सिर महिनाको संक्रान्ति शनिवार परेको छ, जसलाई शनिग्रहको प्रभाव मानिन्छ। शनिवारका दिन सुरुवात भएका महिना केही कठोर र चुनौतीपूर्ण मानिन्छन्। जाडोको शुरुवात हुनेछ र सर्दीजन्य रोगहरू फैलन सक्छन्। खाद्यान्न सस्तो हुने देखिए पनि निर्माण सामग्री – जस्तै सिमेन्ट, इट्टा, बालुवा – चर्को मूल्यमा किनबेच हुनेछ। यो अवस्था निर्माणाधीन परियोजनाहरूका लागि घाटाको कारण बन्न सक्छ। औद्योगिक क्षेत्रमा समेत संकट आउनसक्छ।
पुष महिनाको संक्रान्ति सोमवारको दिन परेको छ। यो महिना विशेष गरी व्यापारिक दृष्टिकोणले राम्रो हुने देखिन्छ। सुनचाँदी, गहना र व्यापारीहरूले बढी लाभ देख्न सक्नेछन्। परम्परागत रूपमा तिहारको मौसम अघि यस महिनामा रमाइलो गर्ने समय हो। तर, यस महिना स्वास्थ्यमा पनि बढी ध्यान दिनुपर्ने समय छ। अधिक चिसो र सर्दीका कारण जाडो रोगको प्रकोप देखिन सक्छ। समाजमा आन्तरिक असन्तुलन र विभिन्न विवादको संकेत छ।
माघ महिनाको संक्रान्ति बिहीवारको दिन परेको छ। माघ महिना विशेष गरी खेती र बालीको तयारीका लागि महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। यो महिना कृषक र व्यापारीहरूको लागि मिश्रित प्रभाव दिन्छ, जहाँ कृषि उत्पादहरूको मूल्य वृद्धि हुने संकेत छ भने केही अनुकूल मौसमका कारण बालीको राम्रो उत्पादन पनि हुनेछ। यद्यपि, आर्थिक दृष्टिकोणले यस महिनामा मुनाफा असमान देखिनेछ।
फागुन महिनाको संक्रान्ति आइतवारको दिन परेको छ। फागुन महिना सुख, शान्ति र प्रेमको प्रतीक मानिन्छ। यस महिना विशेष गरी स्वास्थ्य र शिक्षा क्षेत्रमा सफलता मिल्नेछ। तर, केही स्थानमा राजनीतिक विवाद र असन्तुलन पनि देखिन सक्छ। व्यापार र व्यक्तिगत जीवनमा उत्तम समय पनि रहनेछ।
चैत्र महिनाको संक्रान्ति शनिवारको दिन हुनेछ। यो महिना नयाँ योजनाहरूको प्रारम्भ र वार्षिक प्रतिबद्धताको समय हो। कृषि क्षेत्रमा पनि राम्रो अवस्था रहनेछ। तर, यस महिनामा प्राकृतिक प्रकोप जस्तै हावाहुरी, ओलापानी र अन्य समस्याहरू देखिन सक्छ। यस्तो अवस्थामा, आपतकालीन योजनामा ध्यान दिन महत्त्वपूर्ण हुनेछ।
निष्कर्षस्वरूप, वि.सं. २०८२ सालले शुरूका केही महिनामा सन्तुलित समय दिए पनि वर्षको उत्तरार्धतिर बजार, स्वास्थ्य, कृषि र राजनीति सबै क्षेत्रमा अस्थिरता, उथलपुथल र तनाव देखाउने सम्भावना प्रबल देखिन्छ। प्राकृतिक प्रकोप, रोग र सामाजिक असन्तुलनजस्ता जोखिमका संकेतहरू तीव्र छन्। समाज र सरकार दुवै तहमा जागरुकता, तयारी र पारदर्शी सञ्चार प्रणाली अपनाउन सकियो भने यी सबै सम्भावित संकटहरूलाई अवसरमा रूपान्तरण गर्न सकिन्छ।
